Karabük'e bağlı Bulak Köyü sınırları içinde yer alan Mencilis (Toplanılan yer, Topluluk, Toplantı yeri. 12. yüzyılda insanlar burayı ağırlıklı olarak korunma amaçlı olarak kullanmışlar. Saklanma, saklama ve savunma amaçlı toplantı / mencilis mağarası) mağarası toplam 6 km uzunluğa sahip.
400 metresi ışıklandırılmış olarak ziyarete açık olan mağaranın içinde ancak botla geçilebilecek göletler, tırmanma becerisi gereken yükselti ve inişler bulunmakta. Girişten yaklaşık beş saat sonra ulaşılabilen yer altı gölü cevresinde kumsalımsı alan göletin geniş yada taşkın durumlarını işaret etmekte.
Birbirine bağlantılı üç girişi olan mağaraya, yoldan yüksekte olan girişe inanılmaz manzaralı teraslı merdivenden (150 basamak) çıkılmaktadır.
Yer altı nehrine sahip olan mağarada küçük boyutluda olsa şelale (14-15mt) ve bu şelallenin düştüğü yerde de gölet bulunmaktadır. İki ayrı göleti bulunan mağaranın bu bölümü donanımlı profesyonellere ve araştırmacılara hitap etmektedir.
6 km uzunluğundak mağara üç kattan / katmandan oluşmakta. Mağaranın bilinen son noktasının girişe göre kot farkı / yükseklik farkı 280 metre civarındadır. Yatay düzlemde katmanlı oluşu ve milyonlarca yılda meydana gelmiş olması onun aynı zamanda fosil yatağı olduğunu da göstermektedir.
Mağaranın alt katmanında bulunan su kaynağı çok eski yıllardan beri şehrin su ihtiyacını karşılamıştır. Halk arasında 'karpuz çatlatan' su kaynağı olarak tanımlanmış olan mağara suyu halen şehrin su ihtiyacına katkıda bulunmaktadır.
Mağaranın orta katmanında insanları hayranlık içinde bırakan perde-duvar tipi oluşumlar ile sarkıt ve dikitler bulunmaktadır. Gelişimini bu günkü düzey olarak gördüğümüzde "tamamlamış"" ama gelişmesi sürdüğü için gelişimini "kısmen tamamlamış"" diyebileceğimiz mağaranın üst katmanında ise bu oluşumlara olanak veren bir yapı bulunmaktadır.
Ziyarete açılmamış alanları göz önüne alındığında Türkiye'nin keşfedilmiş en uzun mağarası durumundadır. 3 milyon yıl öncesine dayanan oluşumu; muhteşem perde-duvar, sarkıt ve dikitlere olanak veren yapıya sahiptir. Milyonlarca yılda oluşan sarkıt ve dikitleri yakın zamana kadar kendi gizemi içinde muhafaza etmiş olan mağara, günümüzde artık saklı yüzünü ziyaretcilere sergiliyor.
Karstik (Kalker, Dolamit, Jips, Kayatuzu,.. gibi yapıya sahip) yapının erimesi sonucu oluşmuş olan bir mağaradır. Karstik erime (Yağışların yer altı sularının aşındırması ve kalsiyum kökenli maddeler ile kimyasal reaksiyonlara girerek eritmesi) ve bu erimenin ürünü 'tortulların / tortuların' muhtelif yerlerde birikmesi sonucunda, mağara içinde bu gün 'hayranlıkla' seyredilen görünen şekiller - yapılar ortaya çıkmıştır.
Mağara girişte sizleri; beyaz ile kahverengi arasında armoni oluşturan, renk geçişleri ile insanı büyüleyen farklı şekillerdeki kaya oluşumları ile karşılamakta.
Renk armonisi ve doğa sanatının güzelliklerine dalınıp, olması muhtemel kazaların önüne geçebilmek ve iyi seyirler sağlayabilmek adına; gezi güzergahı tamamen aydınlatılarak, gerekli yerlere koruma trapzanları ve metal yürüme yolları tesis edilmiştir.
Yapısından kaynaklanan daha doğrusu mağarayı oluşturan damlayan ve akan sulardan dolayı, mağara; milyonlarca yıllık sulara ve toprağa sahip olduğu gibi; kendine özgü nemli bir havaya ve yaz kış sabit 15 derece sıcaklığa sahip.
Nemli bir atmosfere ve 15 derece sabit sıcaklığa sahip mağarının; nefes darlığı, astım ve bronşit gibi hastalıklara iyi geldiği kabul edilmiş. Astım, bronşit nefes darlığı çekenler ile Koah hastalarının sıklıkla ziyareti bu nedenledir.
Karstik erimeler ve akıntılarla oluşmuş mistik bir atmosfere içinde barındıran doğa harikası mağara; görülmesi gereken bir turistik yerdir.
Safranbolu'ya 9 km mesafede olan mağara; ışıklandırılmış olarak ziyaretcilere hizmet vermektedir.
Orman atmosferi ve manzarası içinde; yemek hizmeti veren, sıcak-soğuk içecekler sunan Kafesi çok geç saatlere kadar hizmet vermektedir.
Safranbolu’ya ismini, Dünya’ya kökenini veren, Safranbolu’nun endemik (yöresel) bitkisi, ORJİNAL SAFRANIN ve türev ürülerinin temin edilebileceği yegane adreslerden biridir.
Safranbolu’nun kendine has lokumunu, Safranbolu’ya özgü hatıra eşyalarını temin eden dükkanlarda bulunmaktadır.
Safran Reçeli, Safran Sabunu, Safran Yağı, Safran Kolonyası en gözde ürünler arasındadır.