ARI SÜTÜ GENEL BİLGİ
Genç arıların yutak bezlerinden salgıladığı enzimlere arı sütü denilmektedir. Genç arılar, “arı sütü” dediğimiz bu enzimi kraliçe arının ve yavru arıların beslenmesi için üretirler. Kraliçe arının hayatı boyunca beslenmesi arı sütü ile olmaktadır.
Kovanda arı sütünü sadece genç arılar yapabilir. Bir haftalık genç arılar süt yapımında en ideal olan arılardır. Bu üretimi yapan arılar; ne yeni doğmuş ve yavru kategorisinde olan, ne kovan dışına çıkma seviyesine gelmiş olan, nede kovan dışına çıkarak yıpranmış olanlardır. Bu nedenle arı sütü üretimi; arıların yaşamındaki 1. hafta sonrasında başlar ve onu takip eden süreçte arı gençliğini yitiresiye kadar (1-2 hafta) devam eder. Bir başka anlatımla arı sütü üretimi; genç arının kovan dışına çıkma etabına yada yutağı enzim üretmez hale gelinceye kadar sürmektedir.
Keskin kokulu, ekşimsi, jöle / jel kıvamında krem yada kremsi beyaz renkte bir arı enzimidir. Arı sütü; jel yapısıyla saf olarak satıldığı gibi tablet olarak yada polen ve propolis ile karıştırılmış olarakta satılmaktadır.
Arı sütü; çok az üretilmesi nedeniyle "Dünya’nın en nadide", mucizevi etkileri nedeniyle "Dünya'nın en yararlı", fiyatı nedeniylede "Dünya'nın en pahalı" sütü denilebilir.
Türkiye’de yılda 50 kg kadar üretilen arı sütünün kilosu yaklaşık 10.000 lira (1800-2000 $) civarındadır. Arı sütünün en çok üretildiği ülke Japonya'dır. Ülkemizde satılan arı sütünün büyük bir bölümüde bu ülkeden gelmektedir.
Kraliçenin ve yavruların beslenmesini sağlamak için genç arılarca üretilen bu besin maddesi, kovanın yaşam döngüsünü sürdürmesi açısından çok önemlidir. Kovanın yaşam döngüsünün devamlılığını sağlayan bu enzimden ihtiyaç fazlası olan veya özel üretim teknikleri ile ihtiyaç fazlası olarak ürettirilen bu enzim "arı sütü" olarak adlandırılır.
Kovandaki düzenin sürmesi, kovandaki arı üretiminin devam etmesi dolaysıyla arı kolonisinin devamlılığı ve sağlığı, arı sütünün devamlılığına bağlıdır. Bu ve bunun gibi hayati nedenlerle arı sütü; kraliçe arının yaşam kaynağıdır.
Normal Arılar 8 hafta civarında yaşarken, kraliçe arının 6 yıl civarında yaşaması yine arı sütü sayesinde olmaktadır.
"Arı sütü" dediğimiz enzimle beslenen Kraliçe arının beden büyüklüğü diğer arıların 2-3 katı büyüklüğüne ulaşır. Ayrıca; diğer tüm arılar kısır iken 'kraliçe arı', arı sütündeki enzimlerin katkısıyla doğurgan hale gelir. Öyle bir doğurganlaşır ki; günde kendisinin iki katına eşit olan ağırlıkta (1500 ile 3000 arası) yumurta üreterek hayvanlar arası rekoru elinde tutar.
Kraliçe arının beslenmesi dışında yavrularda ilk 2-3 günlerinde bu enzim ile beslenir. Kraliçe yani Ana arı olmayacak yavru arılar üç gün sonra polen ve bal ile beslenmeye geçerler.
İlaç olarak kullanımından Kozmetiğe kadar geniş bir yelpaze içinde kullanıla Arı sütü sağlık açısından tedavi edici, besleyici ve koruyucu olarak çok faydalı bir üründür.
Arı sütü buzdolabında (5 derece) 2-3 ay boyunca saklanabildiği gibi; -20 derecelerde dondurularak aylarca saklanabilmektedir.
ARI SÜTÜ NASIL ELDE EDİLİR?
40-50 Arı kovanından bir sezon boyunca (Arıların bir bal yapma sezonu boyunca) ancak 1 kilo kadar elde edilebiliyor. Polen kaynaklarının güçlü olduğu zaman dilimlerinde yapılan arı sütü üretimlerinde, bir hücreden ortalama 200 mg civarında arı sütü alınabilmekte. Bu on hücreden 2 gram arı sütü demektir. 500 hücreden ise ancak 1 kilo kadar arı sütü alınabilir. On üretim hücresinini bir kovanda olduğu kabul edildiğinde, ortaya 1 kilo için 40-50 kovan sayısı çıkar.